Μεταμόσχευση Νεφρού
Η Ιδέα της Δωρεάς Οργάνων και Ιστών – μεταμόσχευσης νεφρού πρέπει να συνδέεται με το ευρύτερο πνεύμα του εθελοντισμού και να καθιερωθεί ως πράξη ανθρωπισμού και πολιτισμού από όλους μας, καθώς η δωρεά οργάνων αποτελεί τη βασική προϋπόθεση για την πραγματοποίηση του ιατρικού θαύματος της μεταμόσχευσης.
Η μεταμόσχευση νεφρού αποτελεί τη μόνη θεραπευτική λύση για την τελικού σταδίου νεφρική ανεπάρκεια.
Χωρίς όμως κατάλληλα και επαρκή μοσχεύματα αυτή η θεραπευτική λύση δεν είναι εφικτή. Η έλλειψη μοσχευμάτων και η διαρκώς αυξανόμενη ψαλίδα ανάμεσα στα διαθέσιμα προς μεταμόσχευση όργανα και στις ανάγκες των ασθενών, δυστυχώς διευρύνεται συνεχώς και μάλιστα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η ευαισθητοποίηση και συμμετοχή των κοινωνικών φορέων αλλά και όλου του κοινωνικού συνόλου μπορούν να εξισορροπήσουν τα παραπάνω προβλήματα.
Θεωρητικά οι περισσότεροι από εμάς είμαστε θετικοί στην ιδέα της Δωρεάς Οργάνων και μάλιστα θα θέλαμε να βρεθεί ένα μόσχευμα για εμάς ή για αγαπημένο μας πρόσωπο σε περίπτωση ασθένειας.
Στην πράξη όμως αισθανόμαστε φόβο, επιφυλακτικότητα ή ακόμη και αδιαφορία.
Για τον λόγο αυτό είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι:
- Η πιθανότητα να χρειαστούμε εμείς οι ίδιοι, κάποια στιγμή της ζωής μας, ένα μόσχευμα είναι πολύ μεγαλύτερη από την πιθανότητα να δωρίσουμε τα όργανα μας μετά θάνατον. Αν περιμένουμε λοιπόν να μας «δωρηθεί» ένα μόσχευμα και με αυτόν τον τρόπο να σωθεί η ζωή μας, δεν είναι εξ ίσου δίκαιο να «δωρίσουμε» και εμείς;
- Η Δωρεά Οργάνων αφορά την προσφορά των οργάνων προς μεταμόσχευση από έναν συνάνθρωπό μας (δότης) που δεν είναι πια στη ζωή. Aπό έναν (1) δότη, μπορούν να σωθούν έως και είκοσι (20) ασθενείς που έχουν ανάγκη από νέα καρδιά, πνεύμονες, ήπαρ, νεφρούς, κερατοειδείς, δέρμα ή και οστά.
- Η Δωρεά Οργάνων πραγματοποιείται μόνο από εγκεφαλικά νεκρούς ανθρώπους, που νοσηλεύονται σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Ο εγκεφαλικός θάνατος είναι μία μη αναστρέψιμη κατάσταση που ισοδυναμεί με τον θάνατο και δεν έχει καμία σχέση με τις χρόνιες φυτικές καταστάσεις («κατάσταση φυτού»). Σε περίπτωση εγκεφαλικού θανάτου η οικογένεια του δυνητικού δότη προσεγγίζεται από εξειδικευμένους γιατρούς της Μ.Ε.Θ. και ενημερώνεται για τη δυνατότητα δωρεάς οργάνων του εκλιπόντος. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι πάντοτε ζητείται η συναίνεση ων συγγενών ανεξάρτητα αν ο εκλιπών είχε δηλώσει Δωρητής Οργάνων (είχε κάρτα) εν ζωή. Αυτό γίνεται από σεβασμό στην οικογένεια του δυνητικού δότη, ενώ σχεδόν πάντα η οικογένεια συναινεί όταν ο εκλιπών τους το είχε δηλώσει ή είχε συζητήσει το θέμα με την οικογένεια όσο βρισκόταν ακόμη στη ζωή.
- Τα όργανά από πολλούς δυνητικούς δότες δεν αξιοποιούνται προς μεταμόσχευση επειδή δεν είχαν συζητήσει ποτέ όσο ζούσαν με την οικογένειά τους τη θετική τους στάση απέναντι στη Δωρεά Οργάνων.
- Ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων (Ε.Ο.Μ.) είναι ο επίσημος κρατικός φορέας του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης που διαμεσολαβεί, ελέγχει και συντονίζει όλες τις σχετικές διαδικασίες από τη Δωρεά ως τη Μεταμόσχευση.
Πέρα λοιπόν από τις σημαντικές επιστημονικές εξελίξεις, αναγκαία και βασική προϋπόθεση για την πραγματοποίηση μίας μεταμόσχευσης νεφρού, η οποία αποτελεί ΔΩΡΟ ΖΩΗΣ για χιλιάδες ασθενείς συνανθρώπους μας, παραμένει μόνο μία:
Η υιοθέτηση και η διάδοση της ΙΔΕΑΣ ΤΗΣ ΔΩΡΕΑΣ ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΩΝ.
Η αγάπη, ο αλτρουϊσμός και η γενναιοδωρία είναι τα αισθήματα εκείνα που αποτελούν μοναδικό κίνητρο για κάποιον, ο οποίος υπερβαίνοντας τον μεγαλύτερο πόνο μπροστά στην απώλεια δικού του ανθρώπου, καταφέρνει να γεφυρώσει την ζωή με το θάνατο.
Φανταστείτε τη πράξη της Δωρεάς Οργάνων σαν μια αλυσίδα :
Ζωή – Θάνατος – Ζωή!
Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων
O Eθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων έχει όραμά του να καταστήσει δυνατή τη διαθεσιμότητα οργάνων και ιστών για κάθε Έλληνα ασθενή που έχει, ή, θα έχει ανάγκη στο μέλλον τη μεταμόσχευση.
Αποστολή του Ε.Ο.Μ. είναι :
- Η οργάνωση και η εύρυθμη λειτουργία ενός αποτελεσματικού και αξιόπιστου μεταμοσχευτικού συστήματος στα πλαίσια του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
- Η διασφάλιση της δημόσιας εμπιστοσύνης.
- Η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση της ιατρονοσηλευτικής κοινότητας για τις προϋποθέσεις και τις διαδικασίες της δωρεάς οργάνων καθώς και την αναγκαιότατα, τα οφέλη και τα πλεονεκτήματα της μεταμόσχευσης έναντι άλλων θεραπειών υποκατάστασης.
- Η αξιοποίηση του μέγιστου δυνατού αριθμού μοσχευμάτων προερχόμενων από εκλιπόντες δότες.
- Η αυτάρκεια των Ελληνικών δεξαμενών σε δοτές μυελού των οστών.
- Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των πολιτών με σκοπό τη μεταστροφή των στάσεων και την άρση των προκαταλήψεων και των αμφιβολιών γύρω από τα θέματα της Δωρεάς Ιστών και Οργάνων και των Μεταμοσχεύσεων.
- Η δημιουργία εθνικής συνείδησης για την αξία της Δωρεάς Ιστών και Οργάνων.
- Η επίτευξη της ανάληψης από κάθε κοινωνικό και θεσμικό φορέα του ρόλου που του αναλογεί ως προς την προώθηση της Ιδέας της Δωρεάς Ιστών και Οργάνων.
- Η παρακολούθηση όλων των πρόσφατων επιστημονικών εξελίξεων στον τομέα της Δωρεάς Οργάνων και των Μεταμοσχεύσεων.
- Η ευθυγράμμιση της εθνικής πολιτικής στον τομέα των μεταμοσχεύσεων με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Χρήσιμες ερωτήσεις κι απαντήσεις:
Τι είναι η μεταμόσχευση νεφρού;
Η μεταμόσχευση νεφρού αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της ιατρικής του 20ού αιώνα και έχει καθιερωθεί πλέον σήμερα ως μία θεραπευτική πρακτική. Επιτρέπει την αποκατάσταση των λειτουργιών του σώματος που μέχρι εκείνη τη στιγμή είχαν χαθεί και σε μερικές περιπτώσεις είχαν μερικώς υποκατασταθεί με μία μηχανικού τύπου μέθοδο (π.χ. αιμοκάθαρση).
Συγκεκριμένα η μεταμόσχευση είναι η εγχείρηση κατά την οποία υγιή όργανα, ιστοί ή κύτταρα μεταφέρονται από έναν εκλιπόντα ή ζωντανό δότη σε έναν χρονίως πάσχοντα ασθενή, με σκοπό την αποκατάσταση της λειτουργίας κάποιου οργάνου του που βρίσκεται σε ανεπάρκεια.
Ποια όργανα, ιστοί ή κύτταρα μπορούν να μεταμοσχευτούν;
Τα όργανα τα οποία μπορούν να μεταμοσχευτούν είναι οι νεφροί (μεταμόσχευση νεφρού), η καρδιά, το ήπαρ, οι πνεύμονες, το πάγκρεας και τμήμα του λεπτού εντέρου. Ιστοί και κύτταρα που μπορούν να μεταμοσχευτούν, είναι το δέρμα, τα οστά, οι χόνδροι, οι βαλβίδες της καρδιάς, ο κερατοειδής χιτώνας του οφθαλμού, αιμοποιητικά κύτταρα κ.α.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δύο νεφροί μεταμοσχεύονται σε δύο ασθενείς. Το ίδιο συμβαίνει και με τους πνεύμονες, ενώ και το ήπαρ μπορεί να χωριστεί και να μεταμοσχευθεί σε δύο διαφορετικούς λήπτες.
Μεταμόσχευση Νεφρού – Ποια είναι η διαφορά μεταξύ «δωρητή» και «δότη» οργάνων;
Δωρητής οργάνων είναι ο ενήλικος πολίτης που δηλώνει εν ζωή ότι μετά τον θάνατό του θα ήθελε να βοηθήσει ασθενείς συνανθρώπους του, προσφέροντας τα όργανά του προς μεταμόσχευση. Ο δωρητής οργάνων κατέχει την «Κάρτα Δωρητή Οργάνων».
Δότης οργάνων είναι ο εκλιπών από τον οποίο αφαιρείται τουλάχιστον ένα όργανό του προς μεταμόσχευση , ή, ο εν ζωή πολίτης που δίνει ένα όργανό του ή ιστό του προς μεταμόσχευση σε συγγενή του, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία.
Μπορώ να δωρίσω κάποιο όργανο ενώ είμαι ακόμα στη ζωή;
Μεταμόσχευση Νεφρού – Μπορώ να κάνω δωρεά μετά θάνατον προς ένα συγκεκριμένο πρόσωπο;
Γιατί πρέπει να ενημερώσω την οικογένειά μου ότι έγινα δωρητής οργάνων;
Αν έχω κάρτα δωρητή, μπορούν οι συγγενείς μου, μετά τον θάνατό μου, να αρνηθούν τη δωρεά των οργάνων μου;
Μπορώ να συμφωνήσω να δωρίσω κάποια όργανα ενώ κάποια άλλα όχι;
Μεταμόσχευση Νεφρού – Ποιος θα πάρει τα όργανά μου αν γίνω δωρητής;
Επειδή γνωρίζουν ότι θέλω να γίνω δωρητής οργάνων θα με αφήσουν να πεθάνω ;
Πώς οργανώνεται η διαδικασία δωρεάς οργάνων προς μεταμόσχευση;
Απαραίτητη προϋπόθεση για την εκκίνηση οποιασδήποτε διαδικασίας – μεταμόσχευση νεφρού είναι η πιστοποίηση του Εγκεφαλικού Θανάτου. Σύμφωνα με το ν. 2737/1999, στη περίπτωση διάγνωσης του θανάτου, ο θεράπων ιατρός ενημερώνει τον Ε.Ο.Μ. για το θάνατο, καθώς και τους συγγενείς τού εκλιπόντος για τη δυνατότητα δωρεάς ιστών και οργάνων με σκοπό τη μεταμόσχευση, ώστε να εκφράσουν τη συναίνεση ή την άρνησή τους, αν ο εκλιπών δεν είχε εν ζωή εγγράφως συναινέσει (Κάρτα Δωρητή) ή είχε αποκλείσει τη Δωρεά Οργάνων. Μόνο υπό αυτές τις συνθήκες και εφόσον γνωστοποιηθεί εγγράφως στον Ε.Ο.Μ. η πρόθεση της Δωρεάς Οργάνων, τότε μόνο ενεργοποιείται η διαδικασία της Δωρεάς – μεταμόσχευσης νεφρού από τον δότη στους υποψήφιους λήπτες, η οποία συντονίζεται αποκλειστικά και μόνο από τον Ε.Ο.Μ.
Ο Ε.Ο.Μ., ως κεντρικός συντονιστικός φορέας, καλεί χειρουργικές ομάδες από τα αρμόδια μεταμοσχευτικά κέντρα ανά όργανο, να μεταβούν στο νοσοκομείο του δότη για την λήψη των οργάνων και συντονίζει όλες τις απαραίτητες διαδικασίες μετακίνησης και ασφαλούς μεταφοράς των μοσχευμάτων, διασφαλίζοντας τη δίκαιη κατανομή τους στους κατάλληλους λήπτες.
Το κόστος της μεταμόσχευσης το πληρώνει η οικογένεια του δότη;
Υπάρχουν θρησκευτικές αντιρρήσεις για τη μεταμόσχευση;
Ωστόσο, αν κάποιος έχει αμφιβολίες, μπορεί να το συζητήσει με τον πνευματικό του πατέρα.
μεταμόσχευση νεφρου
Χρήσιμοι Σύνδεσμοι
Έτσι λοιπόν ο θερμιδικός στόχος για τους αιμοκαθαιρόμενους ασθενείς προσεγγίζει τις 30-35 kcal/kg σωματικού βάρους ανά ημέρα κατανεμημένος ως εξής: 20-25% πρωτεΐνη (50%-60% αυτής πρέπει να είναι υψηλής βιολογικής αξίας) με στόχο τα 1.2 g/kg σωματικού βάρους, 50% υδατανθράκων (μείωση σε ασθενείς με υπέρ-τριγλυκεριδαιμία ή με σακχαρώδη διαβήτη, αυξάνοντας την πρόσληψη πρωτεϊνών και λιπών), 30% λίπη (<7% κορεσμένα λίπη, <10% κεκορεσμένα λίπη για καλύτερο έλεγχο του λιπιδαιμικού profile) έχοντας ως στόχο μία ¨κακή χοληστερίνη¨ LDL< 100mg/dLκαι τριγλυκερίδια νηστείας <500 mg/dL (δηλαδή αποχή από το γεύμα για 9-12h), με όχι παραπάνω από 30 gr φυτικών ινών. Οι θερμίδες θα προμηθεύσουν στον οργανισμό την απαιτούμενη ενέργεια για την κάλυψη και την δράση των ημερήσιων αναγκών του. Εάν οι θερμίδες που καταναλώνετε είναι λιγότερες από 30-35 kcal/kg ανά ημέρα τότε θα μειωθεί το σωματικό βάρος, αφού ο οργανισμός θα καταναλώνει τις δικές του αποθήκες ενέργειας (λίπος, μύες). Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι οι αιμοκαθαιρόμενοι ασθενείς που κάνουν αιμοκάθαρση με διάλυμα γλυκόζης 100 mg/dl λαμβάνουν περίπου άλλες 200 kcal ανά συνεδρία.
Οι πρωτεΐνες αποτελούν δομικά συστατικά πιο πολύπλοκων μορίων ή οργάνων όπως ένζυμα ή μύες, αλλά χρησιμεύουν και για διεργασίες του οργανισμού όπως η ανάπλαση των κυττάρων. Επιπλέον αποτελούν και πηγή ενέργειας για τον οργανισμό αφού 1g πρωτεΐνης παρέχει ενέργεια ίση με 4 kcal. Τα δομικά συστατικά των πρωτεϊνών είναι τα αμινοξέα τα οποία διακρίνονται στα ¨απαραίτητα¨ (τα οποία δεν μπορεί να συνθέσει ο οργανισμός) και στα “μη απαραίτητα” (συντίθενται από τον οργανισμό). Πρωτεΐνες που περιέχουν απαραίτητα αμινοξέα θεωρούνται υψηλής βιολογικής αξίας (γαλακτοκομικά, ψάρια, αυγά, πουλερικά, κόκκινο κρέας). Χαμηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνη περιέχουν τροφές όπως φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά, ζυμαρικά. Ωστόσο συνδυασμός τροφίμων με πρωτεΐνη χαμηλής βιολογικής αξίας δίνουν τροφές υψηλής βιολογικής αξίας. Ο καταβολισμός (διάσπαση) των πρωτεϊνών παράγει χρήσιμα προϊόντα για τον οργανισμό, αλλά και επιβλαβή που λόγω της μειωμένης νεφρικής λειτουργίας δεν αποβάλλονται και συσσωρεύονται. Ένα από αυτά τα προϊόντα είναι και η ουρία. Οι πρωτεΐνες χαμηλής βιολογικής αξίας μετά την διάσπαση τους παράγουν λιγότερα άχρηστα υλικά, ενώ οι πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας παράγουν περισσότερα. Αυτός είναι ένας από τους λόγους όπου η “μερίδα του λέοντος” στις πρωτεΐνες πρέπει να είναι χαμηλής βιολογικής αξίας. Επιπλέον ένα πρόγραμμα εκγύμνασης μπορεί να βελτιώσει την μυϊκή μάζα, αυξάνοντας την ευελιξία και τη δύναμη και μειώνοντας τον μυϊκό καταβολισμό λόγω της μεταβολικής οξέωσης που αναπτύσσεται κατά την διάρκεια της αιμοκάθαρσης.
♦ Μη αλατισμένο προϊόν: σημαίνει ότι έχει παρασκευασθεί χωρίς αλάτι.
• Μοιράστε τα υγρά καθ’ όλη την διάρκεια του 24ώρου πίνοντας από λίγο κάθε φορά.
Στην δίαιτα νεφρικής ανεπάρκειας η πρόσληψη καλίου πρέπει να είναι λιγότερο από 2g/ημέρα (<51 mmol) για να αποτραπούν δυνητικά επικίνδυνες καταστάσεις όπως οι αρρυθμίες λόγω της υπερκαλιαιμίας. Σε φυσιολογικές συνθήκες το κάλιο παράγεται από τον καταβολισμό των τροφών και αποβάλλεται από τους νεφρούς. Στους ασθενείς με ΤΣΧΝΑ αποβάλλεται με την αιμοκάθαρση. Τροφές πλούσιες σε κάλιο είναι τα εσπεριδοειδή, μπανάνες, ακτινίδια, γκρέϊπ-φρουτ, βερίκοκα, σπανάκι, πατάτες, καρότα, αρακάς, καφές κτλ. Ειδικά για τις πατάτες, τα καρότα και τον αρακά μπορείτε να τα καταναλώσετε αφού τα αφήσετε καθαρισμένα και κομμένα όλη τη νύχτα μέσα σε νερό και στη συνέχεια τα βράσετε με μεγάλη ποσότητα νερού και στην συνέχεια πετάτε το ζουμί τους (έτσι απομακρύνεται μεγάλη ποσότητα καλίου).
λειτουργήσει σωστά. Το μεγαλύτερο μέρος του φωσφόρου στο σώμα βρίσκεται με τη μορφή φωσφορικών ιόντων (PO4)3-. Αποτελεί το 1% του σωματικού βάρους ενός ατόμου με το 85% του φωσφόρου αυτού να βρίσκεται στα οστά. Το υπόλοιπο 15% βρίσκεται στα δόντια, στους μαλακούς ιστούς και στα κύτταρα. Αποβάλλεται από τον οργανισμό κυρίως με τα ούρα, αλλά στους αιμοκαθαιρόμενους ασθενείς που δεν έχουν ούρα συσσωρεύεται στο αίμα (υπερφωσφαταιμία). Ο φωσφόρος βρίσκεται σχεδόν σε όλες τις τροφές. Ειδικότερα, αυξημένες συγκεντρώσεις αυτού του μεταλλικού στοιχείου έχουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα (τυρί, γάλα, γιαούρτι), τα ψάρια (κυρίως τα σπονδυλωτά), τροφές που είναι πλούσιες σε λεύκωμα, οι ξηροί καρποί, οι συντηρημένες και προπαρασκευασμένες τροφές (χρησιμοποιείται ως κύριο μέσο συντήρησης και όξυνσης). Επίσης πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο
